PLACÓWKI NAVICULI
-> PORADNIE
Poradnia dla Osób z Autyzmem w NAVICULA – Centrum jest placówką świadczącą usługi medyczne i terapeutyczne zarówno w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia, jak i poza kontraktem.
PORADNIA oferuje:
■ diagnozę nozologiczną i funkcjonalną w zakresie całościowych zaburzeń rozwoju (jednorazowo) – w ramach kontraktu z NFZ
■ ambulatoryjną opiekę konsultacyjną dla pacjentów, którzy są pod opieką placówek edukacyjnych poza NAVICULA – Centrum i nie korzystają z uczestnictwa w blokach terapeutyczno-rehabilitacyjnych (PTR) w żadnej specjalistycznej poradni dla osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju (6 konsultacji na 12 miesięcy) – w ramach kontraktu z NFZ
■ ponadpodstawowych bloków terapeutyczno-rehabilitacyjnych (PTR +), w ramach programu Navigacja – usługi są finansowane częściowo z pieniędzy NFZ, częściowo z innych źródeł
Rodziny pacjentów Poradni w ramach programu Navigacja mogą również uczestniczyć w:
■ szkoleniach, warsztatach, treningach kompetencji organizowanych na terenie
NAVICULA – Centrum
■ spotkaniach integracyjnych rodzin
■ grupach wsparcia dla rodziców i rodzeństwa
■ imprez integracyjnych
■ wszystkich innych ofert Centrum.
Ponadto specjaliści prowadzący terapię danego pacjenta udzielają porad i konsultacji dla nauczycieli i wychowawców z przedszkoli i szkół integracyjnych lub masowych, w których dzieci realizują obowiązek szkolny( dokładniejszy opis oferty autorskiego modelu terapeutycznego Navigacja znajdziesz w zakładce NAVIGACJA )
Program Navigacja prowadzony jest zarówno w ramach kontraktu z NFZ ( część PTR-ów ) jak i poza kontraktem ( druga część PTR- ów oraz wszystkie pozostałe usługi ) z uwagi na niewystarczającą ilość zakontraktowanych punktów
■ podstawowe PTR dla pacjentów, którzy korzystają z usług innej specjalistycznej poradni dla osób z całościowymi zaburzeniami rozwoju ( jeśli wystarczy miejsc terapeutycznych poza programem Navigacja, który ze względów merytorycznych traktowany jest jako priorytetowy) – ze środków własnych organu prowadzącego, lub środków KTA.
W Poradni pracują następujący specjaliści:
■ lekarze psychiatrzy, pediatra, neurolog, lekarz medycyny ogólnej (nie wszyscy w ramach kontraktu z NFZ)
■ psycholodzy kliniczni
■ logopedzi
■ pedagodzy specjalni
■ specjaliści w zakresie:
– neuroterapii
– integracji sensorycznej
– kinezjologii
– rehabilitacji ruchowej i masażu.
Poradnia jest czynna od poniedziałku do piątku w godz. 8.00 – 19.00 (w czwartek 8.00 – 20.00) oraz w soboty od godz. 8.00 do 15.00.
Poradnia Terapeutyczno-Rehabilitacyjna dla Osób Niepełnosprawnych– jest placówką świadczącą usługi terapeutyczne i rehabilitacyjne dla dzieci z całościowymi oraz z parcjalnymi zaburzeniami rozwoju a także dla dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie.
Usługi świadczone w ramach działania Poradni finansowane są głównie ze środków PFRON oraz ze środków własnych KTA. Warunkiem uzyskania usługi w ramach działania tej Poradni jest posiadanie przez usługobiorcę orzeczenia o niepełnosprawności.
- SPECJALNE PRZEDSZKOLE TERAPEUTYCZNE W NAVICULA – CENTRUM:
ORGANIZACJA I ZAPISY DO PRZEDSZKOLA
Podstawą przyjęcia dziecka do Przedszkola w Navicula – Centrum jest orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną, potwierdzające występowanie u dziecka zaburzenia autystycznego oraz orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Wychowankami przedszkola mogą być dzieci w wieku od 2,5 do 8 roku życia.
Przedszkole czynne jest w godzinach od 8.00 do 15.00, a każde z dzieci ma indywidualnie ustalony grafik zajęć terapeutycznych.
Rodzic nie musi wyposażać dziecka w żadne materiały, ponieważ placówka zapewnia wszelkie pomoce niezbędne do pracy terapeutycznej i edukacyjnej. Rodzice ubiegający się o przyjęcie dziecka do przedszkola powinni zło- żyć podanie u Kierownika Przedszkola wraz z wymaganymi załącznikami. Rekrutacja trwa cały rok, lecz przyjęcie dziecka do placówki jest zależne od ilości wolnych miejsc.
PLAN POSTĘPOWANIA TERAPEUTYCZNEGO
Zadaniem nauczycieli – terapeutów w przedszkolu jest właściwe rozpoznanie problemów dziecka, z jednej strony wszystkich deficytów, z drugiej zaś potencjału poznawczego oraz możliwości rozwojowych w poszczególnych sferach funkcjonowania po to, by móc właściwie skonstruować program terapeutyczny. Ważna jest też umiejętność spojrzenia na świat z perspektywy dziecka po to, by program był jak najlepiej przystosowany do potrzeb danej jednostki, uwzględniał nie tylko występujące u dziecka zaburzenia, ale również jego indywidualny charakter, upodobania i preferencje. Sytuacją poprzedzającą opracowanie przez nauczyciela – terapeutę programu jest przeprowadzenie badania w oparciu o Profil Psychoedukacyjny PEP–R oraz Test Usprawniania Ogólnego. Każdy program terapeutyczny jest głęboko zindywidualizowany, dostosowany do potrzeb i możliwości konkretnego dziecka, uzgadniany z rodzicami dziecka oraz zatwierdzany przez superwizora.
Dużą uwagę przywiązuje się do rozwoju komunikacji dziecka, nabycia umiejętności samoobsługowych oraz rozwijania kompetencji społecznych. Po każdym semestrze pracy terapeutycznej przeprowadzana jest ewaluacja postępów w rozwoju dziecka. Przedszkole pracuje w oparciu o obowiązującą podstawę programową, dzieci odbywają obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne, badana jest także gotowość szkolna dziecka. Program edukacyjny dziecka jest kompatybilny z jego PTR w Programie Navigacja – kompleks.
FORMY PRACY
Zajęcia terapeutyczne:
■ Indywidualne – indywidualny i intensywny trening poznawczo-behawioralny jest podstawą terapii małego dziecka po diagnozie. Podczas tego treningu dziecko uczy się współpracy z terapeutą, wykonywania poleceń, wdrażania czynności samoobsługowych. Plan edukacyjno-terapeutyczny musi być zgodny z fazami rozwoju małego dziecka. Żadna z faz nie może być pominięta.
Podstawą jest trening czystości oraz samodzielnego jedzenia.
Dziecko z autyzmem powinno mieć możliwość uczenia się nowych umiejętności podczas zajęć indywidualnych, a następnie stopniowego przenoszenia ich na zajęcia w diadzie terapeutycznej, zajęcia grupowe oraz codzienne sytuacje w przedszkolu i środowisku domowym. Taka organizacja procesu edukacyjno-terapeutycznego sprzyja generalizacji umiejętności oraz zwiększa efektywność uczenia.
■ Grupowe – aby dziecko mogło rozpocząć terapię grupową (nawet w diadzie z drugim dzieckiem), musi być najpierw do tego odpowiednio przygotowane w terapii 1:1. Długość okresu przygotowawczego nie jest ściśle określona i zależy od tego, jak szybko dziecko robi postępy, czyli trwa do chwili, gdy terapeuta prowadzący i jego superwizor uznają, że jest ono gotowe do prób włączenia go do zajęć w diadzie personalnej. Na zajęcia w większych grupach dziecko może trafić dopiero wtedy, gdy potrafi już odnaleźć się w diadzie. Celem zajęć grupowych jest przede wszystkim rozwijanie umiejętności współdziałania i współpracy z rówieśnikami, szczególnie podczas wspólnych zabaw i gier grupowych, zabaw tematycznych i konstrukcyjnych, ale także wspólnego tworzenia prac plastycznych. Dzieci uczą się nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z rówieśnikami, wspólnego organizowania przestrzeni do zabawy, prowadzenia dialogu, wymiany informacji o sobie, rozpoznawania emocji swoich i innych.
Zajęcia logopedyczne oraz komunikacja alternatywna
Zajęcia logopedyczne to ćwiczenia redukujące wady artykulacyjne, nieprawidłowości w zakresie przełykania, żucia, gryzienia oraz stymulacja sensoryczna aparatu artykulacyjnego poprzez masaże logopedyczne. Ze względu na specyfikę zaburzenia, jakim jest autyzm, duży nacisk kładzie się na rozwijanie u dzieci kompetencji komunikacyjnych i językowych, które prowadzić mają do skutecznych sposobów komunikowania się dziecka z otoczeniem. Metody pracy logopedycznej są dostosowywane do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Komunikacja alternatywna wprowadzana jest u dziecka, u którego nie jest rozwinięta jeszcze mowa werbalna, bądź mowa werbalna nie służy funkcjom komunikacyjnym. Polega na wprowadzeniu symboli służących do komunikowania przez dziecko najpierw podstawowych potrzeb, aż do rozwinięcia umiejętności prowadzenia dialogu z drugą osobą. Służą do tego pojedyncze symbole, gesty, tablice i książki komunikacyjne oraz komunikatory elektroniczne ( patrz- zakładka TERAPIA).
Zajęcia ruchowe
Dbanie o prawidłowy rozwój ruchowy jest niezwykle ważnym elementem edukacji przedszkolnej. Podczas zajęć dzieci nie tylko rozwijają swoją sprawność fizyczną, ale również uczą się zasad gier i zabaw ruchowych, w których to pokonują lęk i opór przed nowymi wyzwaniami. Uczą się naprzemienności w działaniach, czekania na swoją kolej oraz rywalizacji w organizowanych zadaniach.
Spacer
Przedszkole posiada zamknięty plac zabaw, który pozwala na przeprowadzanie zabaw i zajęć ruchowych na świeżym powietrzu. Dodatkowo organizowane są spacery i wycieczki poza teren przedszkola. Jest to okazja do utrwalania zasad bezpiecznego poruszania się po drogach i ulicach w mieście oraz ćwiczenia ich w naturalnych sytuacjach.
Posiłki
Posiłek jest naturalną społeczną sytuacją, której dzieci doświadczają codziennie zarówno w przedszkolu jak i w domu, a która sprzyja rozwijaniu samodzielności i komunikowaniu się. W przedszkolu dzieci mają możliwość wspólnego spożywania posiłków w dużej jadalni.
- OŚRODEK TERAPEUTYCZNO-EDUKACYJNY W NAVICULA – CENTRUM
ORGANIZACJA
Ośrodek Terapeutyczno-edukacyjny dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem w Navicula – Centrum jest specjalistyczną placówką terapeutyczno-edukacyjną, w której uczniowie realizują obowiązek szkolny. W jego ramach działają:
■ Szkoła Podstawowa Specjalna
■ Gimnazjum Specjalne
■ Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy
■ Pobyt całodobowy
Placówki szkolne Ośrodka są placówkami niepublicznymi o uprawnieniach szkół publicznych. Kształcenie oparte jest o podstawę programową określoną przez MEN.
Wychowankami placówek szkolnych mogą być uczniowie:
■ w klasach I – III z autyzmem, autyzmem i współwystępującym upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym
■ w klasach IV – VI, Gimnazjum i Szkole Przysposabiającej do Pracy z autyzmem i współwystępującym upośledzeniem w stopniu umiarkowanym lub znacznym
■ w grupach rewalidacyjno-wychowawczych uczniowie z autyzmem i głębokim upośledzeniem umysłowym.
Z pobytu całodobowego mogą korzystać podopieczni, którzy mieszkają poza terenem Łodzi lub w wyjątkowych przypadkach z terenu miasta Łodzi, gdy dojazdy do placówki sprawiają rodzinie duże trudności.
Rodzic nie musi wyposażać dziecka w żadne materiały, placówka zapewnia wszelkie pomoce niezbędne do pracy terapeutycznej i edukacyjnej. Sale terapeutyczne są dostosowane do możliwości i potrzeb uczniów z autyzmem oraz wyposażone w profesjonalne pomoce dydaktyczne.
Zajęcia terapeutyczno-edukacyjne odbywają się w godzinach 8.00 – 15.00 lub dłużej – wg indywidualnych grafików.
ZAPISY
Przyjęcia do placówki uzależnione są od ilości wolnych miejsc. Wymagane dokumenty to:
■ orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydane przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, potwierdzające występowanie u ucznia zaburzenia autystycznego
■ orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności
■ wniosek o przyjęcie do szkoły lub ośrodka z pobytem całodobowym
■ świadectwo
PLAN POSTĘPOWANIA TERAPEUTYCZNEGO
Podstawą pracy terapeutycznej jest realizacja IPET nastawiona na minimalizowanie i kompensowanie deficytów poprzez oddziaływanie na wszystkie sfery rozwoju ucznia. Dobór programu zależy od wieku, możliwości i potrzeb dziecka. Podstawą konstruowania indywidualnego programu terapeutycznego są wyniki badania przeprowadzonego w oparciu o Profil Psychoedukacyjny PEP–R (dotyczy uczniów do 12 roku życia) lub AAPEP (dotyczy uczniów powyżej 12 roku życia). Po każdym semestrze pracy terapeutycznej przeprowadzana jest ewaluacja postępów ucznia, na podstawie której dokonywana jest ewentualna modyfikacja IPET.
Główne cele terapii i edukacji:
■ kształtowanie kompetencji społecznych
■ rozwijanie kompetencji językowych
■ stymulowanie sfery poznawczej i emocjonalnej
■ nauka umiejętności samoobsługowych
■ integracja z pełnosprawnymi rówieśnikami.
Placówka zapewnia:
■ w pełni podmiotowe traktowanie ucznia
■ spokojną i bezpieczną atmosferę
■ wysoko wykwalifikowaną i dbającą o dobro podopiecznych kadrę pedagogiczną
■ współpracę z rodzicami ukierunkowaną na osiągnięcie spójności oddziaływań w zakresie nauczania i wychowania.
Główne kroki terapii, które uczeń musi przejść podczas nauki na pierwszym etapie edukacyjnym, to opanowanie podstawowych umiejętności szkolnych, umiejętności społecznych, zabawy, spędzania wolnego czasu oraz umiejętności samoobsługi. Na drugim etapie edukacyjnym i w gimnazjum terapeuci koncentrują się na rozwijaniu umiejętności ucznia we wszystkich sferach funkcjonowania, z naciskiem na umiejętność samodzielnego wykonywania czynności dnia codziennego. Młodzież uczęszczająca do Szkoły Przysposabiającej do Pracy uczestniczy w różnych formach aktywizacji zawodowej, np. pracując w ogródku szkolnym, wykonując prace biurowe, porządkowe czy proste prace rzemieślnicze. Najistotniejszym celem terapii jest nabycie przez uczniów umiejętności wykonywania prostych czynności zawodowych. Do dyspozycji Ośrodka jest Pracownia Gospodarstwa Domowego oraz Pracownia Artystyczna.
FORMY PRACY
Placówka oferuje zajęcia terapeutyczne:
■ indywidualne, których celem jest uczenie się nowych umiejętności w relacji 1:1. Jest to najskuteczniejsza forma pracy w przypadku uczniów z autyzmem. Stwarza możliwość skoncentrowania się na potrzebach i możliwościach dziecka, zwiększa efektywność uczenia się i sprzyja generalizacji nabytych umiejętności.
■ grupowe, podczas których nacisk kładziony jest na rozwijanie umiejętności współdziałania i współpracy z rówieśnikami. Dzieci i młodzież uczą się nawiązywania i podtrzymywania kontaktów społecznych, poszerzają swoje kompetencje komunikacyjne. uczą się samodzielności.
W terapii i edukacji wykorzystywana jest również praca z komputerem. Ta forma zajęć jest istotnym elementem wspomagającym proces uczenia się. W przypadku osób z autyzmem jest także istotnym czynnikiem motywacyjnym i sposobem na zagospodarowanie czasu wolnego.
Bardzo ważnym elementem edukacji uczniów z autyzmem w NAVICULA – Centrum są plany aktywności. Plan aktywności to zestaw zdjęć lub słów, które są wskazówką do wykonywania określonych sekwencji czynności. Może występować w wielu formach. Daje on możliwość nauczenia osób z autyzmem wykonywania określonych czynności samodzielnie. Istotnym elementem życia szkoły jest uczestnictwo w imprezach kulturalnych i rekreacyjnych, przez co kształtujemy umiejętności właściwego zachowania się w różnych sytuacjach społecznych. Od wielu lat młodzież uczestniczy w przygotowywaniu imprez okolicznościowych, które są okazją do rozwijania u nich wielu umiejętności. Indywidualne zajęcia logopedyczne z uczniem odbywają się według ustalonego programu terapeutycznego. W zależności od potrzeb i możliwości dziecka terapeuta wykorzystuje różne formy komunikacji alternatywnej i wspomagającej, zarówno znaki manualne (gest Makaton), jak i różnorodne systemy graficzne (piktogramy, symbole PCS) czy też różnego rodzaju komunikatory elektroniczne. Nadrzędnym celem zajęć jest wypracowanie skutecznych sposobów porozumiewania się. Zajęcia ruchowe to kolejna forma pracy z podopiecznymi. Ćwiczenia dostosowane są do potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów, a mają na celu zwiększenie możliwości motorycznych. elementem zajęć są gry i zabawy ruchowe, podczas których uczestnicy uczą się współdziałania.
ŚRODOWISKOWY DOM SAMOPOMOCY W NAVICULA – CENTRUM ŚDS PRZEZNACZONY JEST:
■ w pierwszej kolejności dla dorosłych podopiecznych, którzy nie podlegają już obowiązkowi szkolnemu, z diagnozą w zakresie ASD, upośledzeniem umysłowym lub niepełnosprawnością sprzężoną,
■ w miarę wolnych miejsc – dla dzieci i młodzieży z autyzmem lub niepełnosprawnością sprzężoną; ta grupa poprzez uczestnictwo w zajęciach organizowanych na terenie ŚDS ma możliwość uzupełnienia oferty terapeutyczno-edukacyjnej placówki specjalistycznej lub oferty edukacyjnej placówki masowej o niezbędną w ich sytuacji terapię w zakresie treningu samoobsługi, budowania relacji społecznych, integracji i wdrażania do terapii zajęciowej, która daje podbudowę do późniejszej rehabilitacji zawodowej.
FUNKCJE I ZADANIA ŚDS:
1. Zapewnienie wszechstronnej, specjalistycznej, skoordynowanej pomocy dzieciom i osobom dorosłym dotkniętym autyzmem oraz innymi całościowymi lub parcjalnymi zaburzeniami rozwoju.
2. Minimalizowanie u uczestników cech autystycznych, utrwalanie i generalizowanie pojęć i czynności wcześniej wyuczonych.
3. Rozwijanie u podopiecznych umiejętności komunikowania się za pomocą mowy lub innych pozawerbalnych sposobów porozumiewania się.
4. Wyrabianie u nich samodzielności i zaradności życiowej.
5. Nabywanie przez uczestników umiejętności wykonywania różnych czynności indywidualnie i zespołowo.
6. Zapewnienie im dobrego samopoczucia oraz poczucia bezpieczeństwa i akceptacji.
7. Aktywizacja do działania.
8. Integracja społeczna uczestników.
9. Zapewnienie opieki dzieciom i dorosłym osobom z ASD w czasie, gdy ich rodzice pracują zawodowo.
10. Objęcie wsparciem oraz opieką socjalną i psychologiczną całej rodziny, w której wychowuje się dziecko autystyczne lub z której pochodzi osoba z ASD.
ŚDS REALIZUJE SWOJE ZADANIA POPRZEZ:
1. Konstruowanie i aktualizowanie dla każdego uczestnika indywidualnego planu wspierająco-aktywizującego oraz terapeutyczno-rehabilitacyjnego w oparciu o wytyczony mu profil psychoedukacyjny.
2. Organizowanie i prowadzenie różnych form i kompleksowych oddziaływań terapeutycznych.
3. Stymulowanie rozwoju w oparciu o indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego, dostosowane do aktualnych możliwości i potrzeb.
4. Prowadzenie indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.
5. Stałe oddziaływania wychowawcze i terapeutyczne, mające na celu eliminację zaburzeń w zachowaniu.
6. Stosowanie takich metod pracy, które umożliwią podopiecznemu nabycie umiejętności komunikowania się za pomocą mowy werbalnej lub innych pozawerbalnych sposobów porozumiewania się.
7. Uczenie przenoszenia treści i umiejętności funkcjonalnych nabytych w placówce na dalsze środowisko.
8. Kształcenie wykonywania różnych czynności indywidualnie i zespołowo, poprzez stosowanie odpowiednich metod terapeutycznych oraz organizowanie zajęć integracyjnych.
9. Zapewnianie odpowiedniej, zindywidualizowanej i dostosowanej do potrzeb opieki każdemu z uczestników.
10. Wdrażanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny.
11. Organizowanie i realizacja działań integracyjnych sprzyjających rehabilitacji społecznej uczestników oraz tworzeniu dla nich pogodnej i pełnej akceptacji atmosfery.
12. Prowadzenie zajęć klubowych dla osób oczekujących na umieszczenie w Domu oraz byłych uczestników.